á
â
ă
ä
ç
č
ď
đ
é
ë
ě
í
î
ľ
ĺ
ň
ô
ő
ö
ŕ
ř
ş
š
ţ
ť
ů
ú
ű
ü
ý
ž
®
€
ß
Á
Â
Ă
Ä
Ç
Č
Ď
Đ
É
Ë
Ě
Í
Î
Ľ
Ĺ
Ň
Ô
Ő
Ö
Ŕ
Ř
Ş
Š
Ţ
Ť
Ů
Ú
Ű
Ü
Ý
Ž
©
§
µ
Sienkiewicz wzorując się na prototypie, stworzył postać Skawińskiego – zaprawionego w walce, (...) umęczonego przez życie samotnego człowieka. Kiedy go poznajemy, jest już w podeszłym wieku; szuka swojego miejsca, gdzie w końcu będzie mógł odpocząć. Przebywając w Aspinwall niedaleko Panamy, Skawiński aplikuje na stanowisko latarnika na małej wysepce, które po wypadku poprzednika jeszcze nie zostało obsadzone. Z racji znacznego braku w latach siedemdziesiątych XIX wieku kandydatów na tę posadę, bohater noweli po krótkiej rozmowie z konsulem Stanów Zjednoczonych otrzymuje pracę latarnika i nareszcie odnajduje upragniony spokój. Mieszkając na wysepce, nie mając praktycznie kontaktu ze światem zewnętrznym, Skawiński oddaje się kontemplacji otaczającej go przyrody, a także wspomina dawne dzieje, dzięki czemu możemy poznać jego losy od około 1830 roku. Z czasem powiew nowości i ustabilizowania w życiu latarnika gaśnie, a zastępuje je monotonia, która zostaje przerwana w momencie dostarczenia paczki z lekturą „Pana Tadeusza”. Dogłębnie poruszony bohater przenosi się wraz z tekstem Inwokacji do swojej ojczyzny, do Polski; wyrywa się z letargu. Przez gwałtowny napływ wspomnień zaniedbuje on swe obowiązki, co skutkuje wypadkiem, zwolnieniem z wymarzonej posady i dalszym tułactwem.
Zdecydowanie postać Skawińskiego możemy nazwać postacią tragiczną – los nie pozwolił mu pozostać w ukochanej Polsce, ale też zapuścić korzeni w innym miejscu; był skazany na nieustanne tułactwo. Jednak nie poddawał się, szukał innej drogi, walczył. Posada latarnika wydawała się być idealnym rozwiązaniem, wysepka dawała mu poczucie pozornego spoczynku i bezpieczeństwa, ale samotność oraz odosobnienie zaczęły zacierać pragnienie powrotu do ojczyzny. Dopiero utwór Adama Mickiewicza obudził uśpione w bohaterze uczucia. Sienkiewicz bardzo dobitnie przedstawił w tej sytuacji rolę literatury w życiu człowieka, zwłaszcza tej rodzimej, postawę patriotyzmu oraz tożsamości narodowej.
Zdecydowanie mogę polecić tę książkę każdemu, kto zapomniał kim jest i szuka prawdziwych postaw oddania swemu narodowi. Jest to wspaniała nowela, skłaniająca do refleksji, wzmacniająca jestestwo czytelnika. Powinna być obowiązkową pozycją do przeczytania przez każdego Polaka.